Czym jest Dekalog? Czy naprawdę jest to tylko 10 losowo wybranych przykazań spośród 613, które ogółem Bóg nadał Izraelowi, czy może jednak coś więcej? Każde żydowskie lub chrystiańskie dziecko wie, że owe 613 nakazów i zakazów dzieli się na trzy kategorie: aszeret ha-devarim (dosłownie dekada, dziesieć słów), miszpatim (rozporządzenia, polecenia, kazusy) oraz chukim (niewytłumaczalne racjonalnie prawa apodyktyczne). Bóg osobiście wypisał na dwóch tablicach kamiennych 10 Słów (hebrajskie devarim), ustanawiając szabat jako znak wiecznego przymierza z Izraelem i przekazał je za pośrednictwem Mojżesza Izraelowi (Tora, Szemot, II Księga Mojżeszowa 31, 13-18; 32, 16). Po popełnieniu przez Izrael grzechu złotego cielca, w którym, (uwaga!), znaczącą rolę odegrał kapłan Aaron, brat Mojżesza, tablice te Mojżesz potłukł pod górą (Tora, Szemot, II Księga Mojżeszowa 32, 19). Drugie tablice otrzymał Mojżesz dopiero po przebaczeniu Izraelowi winy i odnowieniu Przymierza (Tora, Szemot, II Księga Mojżeszowa 34, 1-35 oraz 35, 1-3).
W pismach Nevim, w Księdze Izajasza 55, 11 czytamy: "Tak jest z moim słowem (daber), które wychodzi z moich ust: nie wraca do mnie puste lecz wykonuje moja wolę i spełnia pomyślnie, to z czym je wysłałem". Dekada Słów, ów Dekalog, to objawiona wola Boża, coś znacznie więcej niż tylko przykazania, nakazy i zakazy, coś, co aktywnie działa i przemienia duchowo ludzi ku lepszemu. Te szczególne Słowa, dane na początku duchowego wzrostu Domu Izraela, miały się stać i, chwała Bogu, stały się fundamentem żydowskiej etyki i moralności, potem zaś w naturalny sposób zostały przyjęte przez chrystian, aż wreszcie w zniekształconej postaci dotarły do świata poganochrześcijan. A wszystko to było zgodne z wolą Boga bo żydowski Mesjasz, również boskie Słowo, miał i ma za główne zadanie nauczyć narody Prawa, i to nie katolickiego prawa kościelnego, ale Prawa Bożego: "... Natchnąłem Go moim Duchem, aby nadał narodom Prawo" (Nevim, Księga Izajasza 42, 1-5)!
Na pierwszej tablicy wypisano Słowa definiujące czym jest miłość do Boga. To pierwsze pięć Słów. Ich szczegółowa treść według Tory (Devarim, V Księga Mojżeszowa 6, 4) oraz według słów samego Jezusa (Pisma chrystiańskie, Ewangelia według Marka 12, 29-30) sprowadza się do przykazania miłości wobec Boga:
Według hebrajskiego oryginału Słowa te brzmią następująco.
I Słowo:
Ja, JHVH (Imię Boże o nieznanym współcześnie sposobie wymawiania), jestem twoim Bogiem (Władcą i Sędzią), Który cię wyprowadził z ziemi ciemności! Nie napisano jakimś bogiem lub bogiem filozofów. Napisano jednoznacznie: twoim osobistym Bogiem, którego Obecności i Mocy doświadczyłeś naocznie, a zatem wiesz, że Jestem jednym, niepodzielnym i konkretnym bytem osobowym!
Dlatego, II Słowo zawiera przesłanie: nie będziesz miał innych bogów oprócz Mnie! Nie będziesz sobie sporządzał podobizn rzeźbionych lub innych wyobrażeń (materialnych lub duchowych, z intencją traktowania ich jak prawdziwego Boga) czegokolwiek, co jest na niebie w górze lub na ziemi, w dole lub w wodach pod ziemią. Nie będziesz przed nimi klękał (na znak czci i bojaźni) oraz im służył (uzależniał się psychicznie i duchowo) ponieważ jestem Bogiem trawiącym (gorejącym jak ogień)! (a nie Bogiem zazdrosnym o stan posiadania), Który karze winę ojców odrzucających Mnie jako Jedynego Boga na dzieciach przez długi czas (do trzeciego i czwartego pokolenia jest zwrotem idiomatycznym), ale okazuje łaskę, tym którzy mnie miłują i zachowują przykazania (miłość do Stwórcy jest obowiązkiem człowieka).
III Słowo: Nie będziesz przysięgał na Imię JHVH, twego Boga, ponieważ JHVH nie daruje (nie pozostawi bez kary) temu, kto nadużywa Imienia.
IV Słowo: Pamiętaj o dniu szabatu i zachowuj go świętym (wyróżnij i odseparuj ten dzień w szczególny sposób, z błogosławieństwem na ustach, od pozostałych dni tygodnia).
Sześć dni będziesz pracował i wykonywał wszelką swoja pracę, ale dnia siódmego jest szabat dla (poświęcony Imieniu, ku czci Stwórcy, absolutnego Władcy wszystkich duchów oraz czasu, a tym samym Stwórcy człowieka i absolutnego Władcy jego ducha oraz czasu jego życia) JHVH: nie będziesz wykonywał żadnej pracy ani ty, ani twój syn, ani twoja córka, ani twój sługa, ani twoja służebnica, ani twoje bydło, ani obcy przybysz, który znajduje się w twoich bramach (następuje uzasadnienie i motywacja dla wyróżniania szabatu i przyjęcia go z błogosławieństwem. Jest ona nieco inna od podanej w Devarim, V Księdze Mojżeszowej 5, 14-15. Możliwe, że ta ostatnia została dodana później, gdy szabat był już na dobre w Domu Izraela zachowywany) Ponieważ w sześciu dniach (umowna, przenośna miara czasu ponieważ Bóg jest i tak ponad czasem, ale przykazania zostały nadane ludziom żyjącym w konkretnym czasie, stąd nakaz wyróżniania siódmego dnia tygodnia, szabatu) JHVH uczynił niebo i ziemię, morze i wszystko co w nich jest (ogólnie wszechświat), a siódmego dnia odpoczął; dlatego JVHV pobłogosławił dzień szabatu i uświęcił go swoją Obecnością.
V Słowo: Szanuj twego ojca i matkę twoją (Tora, Vaikra, III Księga Mojżeszowa 19, 3 podaje w odwrotnej kolejności, dosłownie bądź w bojaźni i czci dla nich, a także szanuj ich poprzez wspólne z nimi zachowywanie szabatu), aby ci się dobrze działo w ziemi, którą właśnie ci przekazuję JHVH, twój Bóg.
Na drugiej tablicy wypisano Słowa definiujące czym jest miłość do drugiego człowieka. To drugie pięć Słów. Ich szczegółowa treść według Tory (Vaikra, III Księga Mojżeszowa 19, 18) oraz według słów samego Jezusa (Pisma chrystiańskie, Ewangelia według Marka 12, 31) sprowadza się do przykazania miłości wobec bliźniego. Warto zauważyć, że przykazania na drugiej tablicy powiązane są relacją poziomą z przykazaniami zapisanymi na pierwszej tablicy.
Istotnie, Słowo VI mówi: Nie morduj (nie napisano nie zabijaj, lecz właśnie nie morduj, to znaczy nie niszcz życia z okrucieństwem, bez najmniejszej potrzeby, uzasadnienia, sensu, dla przyjemności niszczenia, dla zabawy. Wprawdzie dowcipny komentator katolickiej witryny Mateusz napisał, że jemu będzie wszystko jedno, czy zostanie zabity, czy zamordowany, skoro i tak będzie nieżywy, ale nie jest wszystko jedno dla Boga, Który będzie oceniać motywacje sprawcy czynu - nastawienie jego serca, kawana, zadecyduje wówczas o wyroku. Mordując człowieka, który został stworzony na podobieństwo i obraz duchowy Boga, to jest to samo, jakbyśmy mordowali w tym momencie samego Boga, ujmowali coś z Jego istoty, podważali, że jest Jedynym Władcą i Sedzią, a o tym mówi właśnie I Słowo)!
Słowo VII: Nie cudzołóż (przykazanie to oznacza stosunek płciowy z kobietą zamężną lub komuś zaręczoną, nie zaś z kobietą niezamężną lub panną. Przykazanie to stoi naprzeciw zakazu bałwochwalstwa, a oba pojęcia są w Pismach bardzo często używane zamiennie. Cudzołożnik przypomina bałwochwalcę, a oboje zrywają w nieodwracalny sposób Przymierze z JHVH - oto możliwy powód, dla którego apostołowie żądali od pogan nawracających się do Boga Domu Izraela bezwzględnego powstrzymywania się od łamania II i VII Słowa Bożego).
Słowo VIII: Nie kradnij (stoi naprzeciwko przykazania o zakazie przysięgania na Imię Boże. Złodziej na końcu zawsze przysięga bowiem fałszywie, wypierając się haniebnego czynu).
Słowo IX: Nie będziesz fałszywym świadkiem przeciwko komukolwiek (mowa tu o świadku (hebrajskie ad, a nie o wydawaniu fałszywego świadectwa, adot, zwrot "przeciwko sąsiadowi" ma tu charakter idiomatyczny i oznacza kogokolwiek, także Boga. Słowo IX stoi naprzeciw Słowa IV o szabacie. Zachowując szabat z błogosławieństwem, ale i spontanicznie, z potrzeby dyktowanej przez Ducha Mesjasza, z wdzięczności wobec Boga za stworzenie naszego życia przy udziale naszych rodziców, nie z wewnętrznego przymusu, z niechęcią i buntem w sercu, na który wskazuje już pytanie: czy ja muszę zachowywać szabat, aby ...stajemy w szeregu wiarygodnych i prawdziwych świadków Jego stwórczej Mocy oraz wielkości. Nevim, Księga Izajasza 43, 10-11 tak to podsumowuje: Wy jesteście moimi świadkami - mówi JHVH - i moimi sługami, których wybrałem, abyście poznali i wierzyli mi i zrozumieli, że przede mną JHVH nie stworzono i po mnie się Go nie stworzy. Ja, jedynie Ja jestem JHVH, a oprócz mnie nie ma Mesjasza (hebrajskie Mosziach, a nie Goel)).
Słowo X: Nie będziesz pożądał (w niewłaściwy, prowadzący do zła, sposób) domu sąsiada swego (domu w znaczeniu wszystkiego, rodziny i nieruchomości), nie pożądaj jego żony, jego sługi, jego służebnicy, jego wołu, ani jego osła, ani żadnej rzeczy, która należy do niego (Słowo X jest powiązane ze Słowem V. Brak szacunku do rodziców przenosi się na brak szacunku do Boga, a to razem powoduje, że takie dziecko w życiu dorosłym nie potrafi przestrzegać norm życia społecznego, co kończy się często rozbiciem własnej, potem cudzej rodziny czy licznymi związaniami duchowymi).
Między przykazaniami zachodzą także powiązania pionowe, które sprawiają, że jedne przykazania są w pewnych okolicznościach ważniejsze od drugich. Żydowi, pod groźbą apostazy i wykluczenia z Domu Izraela, nie wolno wyprzeć się wiary w Jednego i Jedynego Boga, mordować, być bałwochwalcą i cudzołożnikiem. Jednak ratując zagrożone własne życie może złamać przykazanie o szabacie lub prawo kaszrutu. Z tej też prawdopodobnie przyczyny apostołowie żądali od nawracających się do Boga Domu Izraela, aby na początek swojego duchowego wzrostu powstrzymywali się właśnie od łamania prawa Bożego w wyżej wymienionym zakresie (Pisma chrystiańskie, Dzieje Apostolskie 15, 19-21). Pozostałych zaś szczegółowych wymogów moralnych i etycznych prawa Bożego mieli dowiedzieć się z pism Mojżesza odczytywanych w każdy szabat w synagogach (werset 21).
Gdy Żydzi otrzymali prawo Boże oraz obrządek Aarona, już wówczas wiedzieli, że kiedyś wśród nich pojawi się Mesjasz (na przykład, Tora, Bereszit, I Księga Mojżeszowa 3, 15 lub Devarim, V księga Mojżeszowa 18, 15). Na tym etapie Prawo przygotowywało ich na przyjęcie Mesjasza, ukierunkowywało ich mentalność i etykę, uczyło wchodzić w kontakt ze świętością. Zachowywanie przez Żydów szabatu i innych przykazań Tory nie było ceremoniałem, lecz integralnym elementem Przymierza i duchowym wyróżnikiem ludu wybranego na królestwo kapłańskie.
Poganie wchodzą do Domu Izraela w inny sposób aniżeli Żydzi. Dla nich jedyną obecnie dostępną Bramą jest duchowe pośrednictwo Jezusa, Mesjasza tego Domu. Mesjasz, ginący śmiercią męczennika, objawia posłuszeństwo wobec Bożego Prawa, które w obrządku Aarona domagało się krwi dla odpuszczenia grzechów. Przy tej okazji objawia charakter Ojca, Jego nieskończone miłosierdzie i moc dawania życia. Poganin, nawracający się do Boga, nie staje się częścią Domu Izraela dlatego, że daje się obrzezać lub zaczyna zachowywać szabat. Fragment Listu Pawła do Galacjan 3, 16-29 mówi o tym następująco: niezależnie od tego, czy ktoś jest żydem czy gojem, jeżeli odwrócił się od swoich grzechów, wyznał wiarę w moc Mesjasza (Pisma chrystiańskie, I List Jana 5, 1-4) oraz zawarł Przymierze poprzez chrzest wodny w imieniu Jezusa (werset 27 oraz II List Pawła do Koryntian 3, 18), staje się nasieniem (hebrajskie zera) Abrahamowym. Odtąd stanowi jedno z Mesjaszem, który jest nasieniem Abrahama według ciała, ale także nasieniem Boga według Ducha. W ten sposób goj nawracający się do Boga Izraela wchodzi także fizycznie w skład Domu Izraela, stając się nie od razu, ale stopniowo dzieckiem Bożym dzięki "obecności Mesjasza w was" (w wersecie 1, 27 Listu do Kolosan katolicki tłumacz Biblii Tysiąclecia dokonał nadinterpretacji tekstu, wpisując słowa: obecności Chrystusa pośród was). Pieczęć Ducha Mesjasza wyciśnięta na powołanym i wybranym jest bowiem nie do podrobienia. Dzięki duchowej przemianie i przyobleczeniu się w Mesjasza, nawracający się do Boga nie tylko nie ma możliwości sprzeciwiania się Prawu Bożemu i czynienia bezprawia, ale postępuje zgodnie z tym Prawem w duchu miłości do Boga i do ludzi. Poddaje samego siebie próbie wiary, krzyżując swe słabości i żyjąc z mocy Mesjasza, który w nim przebywa (Pisma chrystiańskie, II List Pawła do Koryntian 13, 3-5). Przykazania zaś Boże nie są dla niego uciążliwe (Pisma chrystiańskie, I List Jana 5, 3).
Dom Izraela zdecydowanie nie jest domem bezprawia. Obowiązuje w nim obrządek według Melech Zaddika, a w jego ramach nadal funkcjonuje Prawo Boże. Jest to prawo miłości zawarte w dwóch przykazaniach ogólnych, rozwiniętych w szczegółach w Aszeret ha-Devarim, w Dekalogu. Najważniejszym wydarzeniem chrystianizmu, uprawomacniającym Jezusa jako żydowskiego Mesjasza jest scena przemienienia, której świadkiem był między innymi Kefas (Pisma chrystiańskie, Ewangelia według Mateusza 17, 1-8; II List Piotra 1, 16-21). Widzimy tu Jezusa w asyście Mojżesza, uosabiającego autorytet Prawa Bożego oraz Eliasza, uosabiającego Ducha Proroctwa, dwa fundamenty, na których opiera się Dom Izraela. Te same elementy spotykamy we fragmencie Ewangelii według Jana 1, 17, z którego dowiadujemy się, że prawo Boże zostało wprowadzone do Domu Izraela przez Mojżesza, a łaska i prawda zostały wprowadzone duchowo za pośrednictwem Jezusa. Wreszcie czytamy o nich w Liście do Hebrajczyków 3, 1-6. Innymi słowy: Prawo Boże, Duch Proroctwa, łaska i prawda to atrybuty samego Boga. Elementy te zawsze występują razem, nigdy rozdzielnie, a w żadnym razie nie tak, aby miały się
wzajemnie wykluczać. Bez tych fundamentów nie istnieje żydowski Mesjasz.
Bez Tory nie ma Mesjasza, a bez Mesjasza nie ma Tory.
Żydzi znając Prawo Boże, ciągle czekają na objawienie Mesjasza, mając duchową zasłonę na oczach (Pisma chrystiańskie, II List Pawła do Koryntian 3, 6-18). Poganie, rozpoznając deklaratywnie Mesjasza Domu Izraela w osobie Jezusa z Nazaretu, odrzucają Prawo Boże, które odzwierciedla charakter Boga Wszechmogącego, a zarazem Mesjasza przez osobę Jezusa (List Judy 25). Misja powracającego Mesjasza Sprawiedliwego polegać będzie właśnie na objawieniu tego niechcianego Prawa narodom, a chwałę Bogu będzie się oddawać znowu w każdy szabat (Nevim, Księga Izajasza 42, 1-5 oraz 66, 23; Księga Ezechiela 46, 3; Księga Zachariasza 14, 9 oraz 14, 16; Pisma chrystiańskie, Księga Objawienia Jana 19, 15).
Marc Chagall
http://bracia.racjonalista.pl |
|
wizyt:
22.09.2003 r. |