List Pawła do Rzymian 10, 1-4

W katolickich i protestanckich przekładach Pism chrystiańskich spotkać można następujące tłumaczenie greckiego tekstu Listu Pawła do Rzymian 10, 4: Albowiem końcem zakonu jest Chrystus, aby był usprawiedliwiony każdy, kto wierzy. Greckie słowo telos przekłada się tutaj w znaczeniu końca lub definitywnego zakończenia pewnego procesu rozciągniętego w czasie. Tym samym katolicy i protestanci twierdzą na tej podstawie i wierzą, jakoby wraz z nadejściem Mesjasza Tora utraciła swoje znaczenie i przestała obowiązywać. Czy tak naprawdę rzeczy się mają?

Zauważmy najpierw, że na 42 przypadki użycia słowa telos w Pismach chrystiańskich, tylko 5 razy użyte jest ono w znaczeniu końca lub zakończenia (Ewangelia według Marka 3, 26; Ewangelia według Łukasza 1,33; II List Pawła do Koryntian 3,13; List do Hebrajczyków 7,3; I List Piotra 4, 7). W pozostałych przypadkach słowo telos używane jest w znaczeniu celu, do którego dana rzecz lub proces prowadzą.

Brat nasz, Paweł, zaczyna od twierdzenia, że faryzeusze, a tym samym ich duchowi spadkobiercy, judaiści, nie pojęli głównego przesłania Tory, jakim dla Pawła jest idea Mesjasza. Brat Paweł przypomina w tym fragmencie swojego Listu, że podstawowym warunkiem przyjęcia Tory, jej zrozumienia i postępowania zgodnie z zawartym tam przesłaniem jest przecież wiara i zaufanie do JHVH Prawodawcy, wzmocniona wszelkimi doświadczeniami, jakie w przeszłości stały się udziałem Domu Izraela (Tora, Bereszit, I Księga Mojżeszowa 15, 6 oraz Devarim, V Księga Mojżeszowa 29 i 30). W tym sensie uczynki, spełniania których Tora się domaga, są dla Pawła ważnym elementem wiary, o ile nie prowadzą do fanatyzmu i nienawiści. Uczynki nie wystarczają jednak dla uzyskania usprawiedliwienia. Dlatego Paweł pozwala sobie na stwierdzenie, że faryzeusze mają gorliwość dla JHVH, ale jest to gorliwość nierozsądna (werset 2). A stwierdza tak ponieważ uznał, że legalistyczna skrupulatność z jaką faryzeusze spełniają owe wymagania Tory idzie w złym kierunku. Nie tylko nie prowadzi do usprawiedliwienia, które ustanowił przed stuleciami JHVH Prawodawca, ale, gorzej, prowadzi do samousprawiedliwienia, niepotwierdzonego Bożym autorytetem (werset 3)! A dzieje się tak, ponieważ celem, który Tora w sobie zawiera jest Mesjasz. To Mesjasz przynosi ludzkości prawość i sprawiedliwość Tory, które zarazem są prawością i sprawiedliwością samego JHVH - każdemu, kto pokłada zaufanie w JHVH i w Jego Mesjaszu (Nevim, Księga Izajasza 42, 6-8, Księga Ezechiela 34, 20-26).

To Mesjasz jest największą tajemnicą JHVH, której sens i znaczenie mamy nieustannie badać (Pisma chrystiańskie, List Pawła do Kolosan 1, 26-27 oraz 2, 2, List Pawła do Rzymian 16, 25-27). Warunkiem przyjęcia Ewangelii Bożej i przylgnięcia do niej jest zaufanie do Mesjasza przychodzącego w imieniu JHVH, którym dla Pawła i wszystkich nocreuszów oraz ich duchowych spadkobierców, chrystian, jest Jehoszua (List do Rzymian 1, 5). Osoba wierząca, ufająca Mesjaszowi i zachowująca Tore zostanie uznana za prawą przed Obliczem JHVH. Więcej nawet, osoba taka będzie w stanie zachowywać wymagania Bożej Tory, gdyż otrzyma duchowe wsparcie od Mesjasza.

Tora nie posiada daty końca swojej ważności. Jest wieczna. Dla Tory nie ma alternatywy na tym świecie, ani w świecie, który ma przyjść. Ani brat Paweł, o co jest posądzany przez judaistów, ani nikt z nocreuszów, nigdy nie głosili nieważności Tory (porównaj nasz komentarz do Listu Pawła do Rzymian 7, 1 - 9, 5 oraz Pisma chrystiańskie, I List Pawła do Koryntian 9, 21 czy List do Galacjan 6, 2). Boża Tora nadal pozostaje jedyną drogą ku prawości i sprawiedliwości, ku życiu w prawie i posłuszeństwie przed JHVH. W Przymierzu z Mesjaszem jej wypełnianie przestaje być uciążliwe, a przeradza się w wielką miłość ku JHVH i błogosławieństwo (Pisma chrystiańskie, I List Jana 5, 2-3, List Jakuba 1, 25). Ewangelia o Mesjaszu została proklamowana już w zwojach Tory, którą otrzymał Mojżesz. I to jest centralna teza nauczania brata Pawła w Liście do Rzymian zwanym inaczej Ewangelią według Pawła (Pisma chrystiańskie, List Pawła do Rzymian 1, 16-17). Brat Paweł systematycznie "wyłuszczał sprawę od rana aż do wieczora, składał świadectwo o Królestwie JHVH i przekonywał ich (tj. faryzeuszów) o Jehoszua w oparciu o Tore Mojżesza i proroków" (Pisma chrystiańskie, Dzieje Apostolskie 28, 23).

Werset 10, 4 Listu Pawła do Rzymian powinien zatem mieć następujące brzmienie: "Mesjasz jest celem Tory ze względu na prawo i sprawiedliwość dla każdego, kto wierzy".

Skąd zatem biorą się przekłady pełne błędów i interpretacyjnej swobody? Odpowiedzialność za nie biorą w końcu wybitni znawcy przedmiotu i naukowe autorytety. Tradycyjnie egzegeza katolicka, a w ślad za nią protestancka pomija oczywisty fakt, że Pisma powstały w kręgu starożytnej żydowskiej tradycji mesjanistycznej. Na przykład ewangelie zostały w większości spisane w języku hebrajskim z domieszką języka aramejskiego. Tłumaczenie na język grecki było już bardzo niedoskonałą interpretacją. Przekład na języki nowożytne pomnożył dodatkowo liczbę błędów i zatarł właściwe znaczenie niektórych pojęć. Wychwycenie ich, tak jak ma to miejsce w przypadku dyskutowanego obecnie fragmentu Listu Pawła do Rzymian 10, 4, staje się możliwe dopiero po uwzględnieniu specyfiki żydowskiego mesjanizmu i kontekstu wypowiedzi apostoła Pawła. To podstawowe założenie unitariańskiego serwetianizmu, nurtu, z którego wyłonił się XVI-wieczny ruch braci polskich.

JHVH, który jedynie jest mądry, niech będzie chwała na wieki wieków przez Jehoszua Mesjasza. Amein.