z życia  | dzisiaj |  historia | strona główna

11 września 2004 roku w Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie odbyło się uroczyste otwarcie wystawy BRACIA POLSCY - ARIANIE. Zebranych gości przywitał dyrektor muzeum Piotr Maciej Przypkowski recytując wiersz Samuela Przypkowskiego.

Piotr Maciej Przypkowski wita gości przybyłych na otwarcie Wystawy "Bracia Polscy - Arianie"

Honorowym prelegentem był Marcin Urban, syn profesora Wacława Urbana, autora Epizodu reformacyjnego. W imieniu ojca odczytał referat przygotowany specjalnie przez profesora na okoliczność otwarcia wystawy w Jędrzejowie.

Marcin Urban przed odczytem zaprezentował dokonania naukowe swojego ojca, prof. Wacława Urbana, w zakresie badań nad arianizmem polskim

Uroczystość otwarcia Wystawy uświetnili goście z ariańskiego Rakowa - historyk Jerzy Malisiewicz oraz Marzena Kuczyńska, prezes Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Rakowskiej wraz z młodzieżą.

Jerzy Malisiewicz, historyk z Rakowa i entuzjasta promocji ariańskiej przeszłości miasteczka

Pani Prezes Marzena Kuczyńska zapoznała zebranych z historią oraz z programem działalności Koła Młodych Przewodników.

Pani Prezes Marzena Kuczyńska z młodzieżą rakowską

Podczas otwarcia Wystawy odbył się również pokaz slajdów, na których utrwalony został aktualny stan ariańskich zabytków dawnej kielecczyzny.

Robert Przemysław Płaski, artysta-plastyk z Jędrzejowa, pomysłodawca i współautor wystawy, wielki miłośnik Reformacji, prezentuje slajdy.
Komentarz wygłasza dyrektor Muzeum, Piotr Maciej Przypkowski.

Na zakończenie przybyli goście mogli zobaczyć samą wystawę, na której rakowska młodzież ubrana w specjalne stroje częstowała przybyłych tak zwaną kiszką ariańską. Nazwa przetrwała w społecznej świadomości współczesnych rakowian, ale nie wiadomo na pewno, czy jest to tradycja pochodząca wprost ze Zboru Braci Polskich. Wielu braci przestrzegało bowiem już wówczas zasady koszerności. Oto co pisze na ten temat doktor Żanna Kormanowa:

"Byli drudzy, którzy ludzie zacne a nabożne wiedli do tego, żeby urzędy porzucili, broni odpasali, prawowania się w nawiększym ukrzywdzeniu i przysięgi w potwarzaniu zakazywali. I wiele ludzi zacnych, urzędy mieskie porzucili, i król je komu inszemu dawał, drudzy i majętności opuszczali, i przedane rozpraszali ... Byli zaś niektórzy, a ci dopiero potężniejsi w błędzie, a najwięcej ich był szatan rozsiał po Litwie, Białej Rusi, Podlasiu, Wołyniu i Ukrainie ... więc jedni z nich Zakon z Ewangelią pomieszli i żydostwo wprowadzali. Z tych niektórzy już sabatkowali, niektórzy już potraw tych nie jadali, których Żydowie nie jadają. A tych byli wodzami: Piekarski, Budny, Biliński, Garliński, Damianowski i innych wiele ludzi uczonych"("Bracia Polscy" (rok 1560-1570), Rozprawy Historyczne, Towarzystwo Naukowe Warszawskie, Warszawa, 1929, tom VII, zeszyt 3, strona 73).

Poczęstunek tak zwaną kiszką ariańską

Wystawa prezentuje wiele unikatowych pamiątek związanych z Braćmi Polskimi; liczne starodruki (m.in. sternaciana, Fausta Socyna Opera Omnia, Stanisława Lubienieckiego młodszego Theatrum Cometicum, Historia Reformationis Polonica, Stegmanna Institutionum mathematicarum), ryciny (m.in. siedemnastowieczne miedzioryty przedstawiające: Fausta Socyna, Stanisława Lubienieckiego młodszego, Krzysztofa Arciszewskiego, Piotra Moskorzowskiego), a także numizmaty i rękopisy.

Ariańskie starodruki - zapomniany, ale istotny wkład Polaków w rozwój cywilizacji euroatlantyckiej.

Bohaterowie tamtych dni:
Samuel Przypkowski

Jonasz Szlichtyng

Stanisław Lubieniecki Młodszy

Faust Socyn

... i to, co pozostało po pierwszej w dziejach masowej emigracji wybitnych Polaków

Zdjęcia poariańskich zabytków kielecczyzny w fotografii Piotra Macieja Przypkowskiego oraz Roberta Przemysława Płaskiego.
Zostały wyeksponowane w osobnej sali jędrzejowskiego Muzeum.

Zdjęcia zabytków powstały w wyniku wspólnie odbytej sesji fotograficznej Autorów Wystawy.
Odbyła się ona w sierpniu 2004 roku. Teraz zajmują osobną salę w Muzeum.

Wystawę można oglądać do końca lutego 2005 od wtorku do niedzieli w godzinach od 8.00 do 15.00.

Muzeum im. Przypkowskich,
Pl. Kościuszki 7/8
28-300 Jędrzejów
tel. (041) 386 11 56

Nie siłą i nie przemocą to wszystko się stanie, ale za sprawą Mojego ducha
(Nevim, Zwój proroka Zachariasza 4, 6, którego imię znaczy JHVH pamięta)

Robert Przemysław Płaski